Nihayet: CHP genlerine döndü

Parti analizi yapmadan önce 14 Mayıs 1950 itibariyle sosyal demokrat-sol partilerin genel seçimde aldıkları toplam oya bakalım:

1950….. 40,9

1954….. 35,3

1957….. 41,1

1961….. 36,7

1965….. 31,7

1969….. 30,1

1973….. 39,7

1977….. 43,8

1983….. 30,5

1987….. 33,3

1991….. 32,4

1995….. 29,7

1999….. 37,8

2002…..24,2

2007….. 21,7

2011….. 28,1

2015….. 26,4

2015….. 25,3

2018….. 22,7

Bu son seçimde CHP yüzde 25,3 ki, bu oylar içinde DEVA, Gelecek, SP, DP sağ oylar da var.

Gelelim analize:

***

İsmet İnönü’nün “ortanın solundayız” dediği altı genel seçimde CHP yüzde 30’un altına hiç düşmedi. Hatta iki seçimde de yüzde 40 üzerine çıktı…

CHP seçmeninin radikalleşmesi Bülent Ecevit’in genel başkan seçilmesiyle başladı. “Demokratik sosyalizm” vaat eden Ecevit, yüzde 30 olarak devraldığı CHP oylarını, önce yüzde 39,7 ve sonra 43,8’e çıkardı…

Araya 12 Eylül askeri darbesi girdi. Solun silindir gibi ezilmesine rağmen, CHP’nin devamı Halkçı Parti’nin oyu yüzde 30 altına düşmedi.

ANAP/ Özal’ın oy kaybetmeye başladığı 1987 ve 1991 seçiminde toplam sol oylar yüzde 30 üstünde devam etti.

HP-SODEP birleşmesi olan SHP’nin yerel yönetimlerdeki başarısızlığı, içindeki Kürt milletvekillerinin toplumu geren tavırları, istifaları ve tekrar kurulan ittifak 1995 seçiminde sol oyları yüzde 30’un altına düşürdü: 29,7. Ve SHP tarihe gömüldü. Kürtler legal partileriyle/HADEP kendi yoluna gitti.

Bir sonraki seçimin lider sol partisi Ecevit/ DSP oldu. Yeniden açılan CHP baraj altında kalmasına rağmen toplam sol oylar 37,8’e yükseldi.

2000’lerde sol oylar hiçbir seçimde yüzde 30’a ulaşamadı.

Sadece bir ayrıntı var; Kılıçdaroğlu genel başkan olarak girdiği 2011 seçiminde CHP oyunu yüzde 28,2’ye çıkardı. Sonra düştü ki; 2018 seçiminde yüzde 22,7’ye kadar indi.

***

Özetlediğim sol seçim tarihine bir not eklemeliyim:

Yıl, 2019. Yapılan araştırmada.

A) CHP tabanı kendinin politik tercihi olarak birden çok sıfat kullanıyor:

Yüzde 72’si Atatürkçü, yüzde 21,4’ü sosyal demokrat, yüzde 17, 8’sı milliyetçi-ulusalcı, yüzde 13,3’ü sosyalist, yüzde 11 demokrat, yüzde 2,9 liberal

B) CHP seçmeninin yüzde 35’i kendini merkez solda, yüzde 25’i solda görüyor. CHP tabanı aslında en politik seçmen kitlesine sahip.

Türkiye’de de 100 seçmenden 35’i oy tercihini ideolojik bakışla yapıyor. 65 milyon seçmenin 23 milyonu yani… CHP merkezi bunları yok saydı.

“Toprak İşleyenin Su Kullananın” söyleminin getirdiği yüzde 41,4 oy yüzdesine CHP bir daha niçin ulaşamadı?

Aynı buhranı –en son Yunanistan- Batı sol partilerin de yaşaması tesadüf mü? Latin Amerika’da ise kısa bir dönem gerileme ardından sol partiler ardı ardına seçim zaferleri nasıl kazanır oldu?

Temel sorun, halktan uzaklaşan neoliberalizm ideolojisidir. Baykal ile başlayan neoliberal siyasi popülizmi yeni CHP yönetimi de sürdürdü. Ne Cumhuriyet kaldı, ne Halk, ne de Altı Ok kaldı, küflendirildi.

Latin Amerika başta dünya, kamuculuğu- ulusalcılığı- halkçılığı yeniden keşfederken CHP yönetimi, neo- liberalleri genel merkeze doldurdu.

Hedefleri; ideolojik CHP’liye siyasi kimlik karmaşası yaşatmak oldu.

Kılıçdaroğlu’ndan 1970’ler Ecevit’i çıkmadı. Hatta İsmet İnönü kadar “ortanın solu”nda durmadı.

İkinci tur için CHP az da olsa genlerine dönüş belirtisi gösterdi, umarım başarı getirir.

Soner Yalçın

slotbar
superbahis
timebet
tipobet
tumbet
vdcasino
vevobahis
bahiscom
casibom giriş
lidyabet giriş
lidyabet
jojobet
betmarlo giriş
marsbahis giriş
betcup giriş
bets10
Asyabahis
betmoon
betnano
limanbet
dinamobet
1xbet
nakitbahis
ngsbahis
bahigo
onwin
paribahis
perabet
piabet
pinup
pulibet
redwin
sahabet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
piabet
pulibet
sahabet
bahigo
limanbet
makrobet
mariobet
meritking
mobilbahis
mostbet
cratosslot
sekabet
dinamobet
bahigo
perabet
ngsbahis
onwin
bahiscom
paribahis
belugabahis
tipobet
bahigo
onwin
bahigo
betcup
matbet
mariobet
mariobet
setrabet giriş
supertotobet giriş
tarafbet giriş
tipobet giriş
tulipbet giriş
tümbet giriş
vdcasino giriş
winxbet giriş
betpark
betroad
bets10
bettilt
betvole
casibom
casinomaxi
casinoper
dinamobet
grandpashabet
goldenbahis
holiganbet
hovardabet
imajbet
interbahis
jojobet
asyabahis
bahsegel giriş
bahsegel giriş
casibom giriş
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
betvole
casibom
bets10
casinomaxi
casinomaxi
casinoper
cratosslot
dinamobet
dumanbet
grandpashabet
superbetin
sekabet giriş
avcılar escort
esenyurt escort
bahçeşehir escort
beylikdüzü escort
bakırköy escort
halkalı escort
şirinevler escort
şişli escort
istanbul escort
esenyurt escort
avcılar escort
tarafbet
betist giriş
showbet
xslot giriş
favorislot
barn festival
pragmatic slot oyunları
radissonbet
egt oyna
betmarlo
floating dragon oyna
bonus hunt" rel="dofollow">bonus hunt">bonus hunt
aresbet
tombala oyna
wild wild riches oyna
betibom
dog house megaways
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
wild west gold oyna
markaj giriş
trwin giriş
altıncasino
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
diyarbet
sugar rush oyna
hiperwin
sweet bonanza oyna
diyarbet
diyarbet
mrbahis
favorislot
markaj giriş
trwin
big bass bonanza oyna
gates of olympus oyna
egt oyna
favorislot
markaj giriş
trwin
betingo
bahisbudur
casi pol
casipol giriş
casipol giriş
casipol
casipol
romabet
mrbahis
casipol şikayetvar
casipol giriş
casipol twitter
casipol şikayet
casipol
casipol güncel giriş
casipol güncel
casipol giriş
casipol girişi
tuzla escort
markajbet
Deneme bonusu
Pendik Escort
Deneme bonusu veren siteler
Deneme bonusu veren siteler
erzurum escort
Casino Siteleri
romabet
matadorbet
ultrabet
asyabahis
slotbar
xslot
rexbet
romabet
sahabet
savoybetting
savoybetting
sekabet
setrabet
tipobet tarafbet sekabet süperbetin süpertotobet tulipbet tümbet vdcasino onwin onbahis oleybet norabahis neyine giriş
venüsbet
winxbet
orisbet
padişahbet
palacebet
paribahis
parmabet
perabet
piabet
pinup
polobet
pusulabet
redwin giriş
kralbet
ligobet
matadorbet
matbet
milanobet
milosbet
mobilbahis
mostbet
mrbahis
nakitbahis
extrabet
favoribahis
favorisen
gobahis
gorabet
grandpashabet
hilbet
ikimisli
imajbet
intobet
jasminbet
jetbahis
jojobet
klasbahis
betorspin
betpark
betpas
betper
betroad
betsat
bettilt
betturkey
betvole
casibom
casinovale
celtabet
dinamobet
discountcasino
dumanbet
elexbet
elitbahis