28 ubat dneminde Babakan Yardmcs olan Tansu iller yaadklarn Yeni afak’a anlatt. iller, “Darbe projesinin hedefi Refah Partisi’ydi. Ancak DYP de fiili hedef oldu. Hkmetten ayrlmam iin tehdit aldm. Bize sadece ‘partiniz paralanr’ demediler. ‘Ailenizden u gider, bu gider’ dediler. O zaman ‘pim cebimde, ne yapacaksanz bana yapn’ dedim. ki evladm ve eim zerinden tehdit edildim” ifadelerini kulland.
Eski Babakan Tansu iller, Trk demokrasi tarihine kara bir leke olarak geen 28 ubat postmodern darbesini ve 28 ubat srecinde yaananlar Yeni afak’a anlatt. 28 ubat srecinde Babakan Yardmcs olan iller, darbeye giden sreten ald tehditlere, Bat alma Grubu’ndan DYP’nin paralanmasna ve 28 ubat MGK’snda yaananlara kadar bir dizi tarihi ana k tuttu. te dnemin en nemli aktrlerinden biri olan iller’in anlattklarndan satr balar:
“REFAHYOL” DEDK DARBE SREC BALADI
28 ubat’ anlamak iin nce 1995 seimlerine ve dnemin Meclis’ine bakmak lazm. Seimden Refah Partisi 158 vekille birinci, Doru Yol Partisi 135 vekille ikinci, seime Byk Birlik Partisi ile birlikte giren Anavatan Partisi ise 132 milletvekili ile nc kt. Milletin verdii mesaja gre birinci ve ikinci partinin hkmeti kurmas gerekiyordu. Ama biz, ilk olarak geleneksel olan bir merkez sa hkmeti kurmak istedik. Millete sz vermitik gereini yaparak ANAYOL’U denemek istedik. Vekil saymz fazla olmasna ramen babakanl Anavatan’a verdim. Ancak aznlk hkmeti olduk, ksa srede de drldk. Yeni hkmet araylar balaynca “Geerli olan milletin dediidir. Birinci ve ikinci parti olarak REFAHYOL hkmetini kuracaz” dedim. Biz bu yola girince bu darbe projesi ortaya konuldu.
Eski Babakanlardan Tansu iller, Trkiye gndemine ilikin Yeni afak’a aklamalarda bulundu. Yuvarlak masa etrafnda bir araya gelen 6 muhalefet partisinin parlamenter sisteme dn nerisini deerlendiren iller, parlamenter sistemin millete umut olamayacan syledi. Parlamenter sistemde ortaya kan koalisyon tablolar yznden Trkiye’nin ynetilemediini vurgulayan iller, “Trkiye tekrar koalisyonlara emanet edilmemeli. Bu koalisyonlarn nelere mal olacan yaayarak gren birisiyim’ dedi.
OCUKLARIM VE EMLE TEHDT ETTLER
Darbe projesinin hedefi Refah Partisi idi ancak Doru Yol Partisi de fiili hedef oldu. Refah Partisi ile koalisyon kurmamamz iin basklar yapld. 28 ubat’a gelmeden nce de hkmetten ayrlmam iin tehditler aldm. Bize sadece “Partiniz paralanr” demediler. “Byle giderseniz eer ailenizden u gider, bu gider” dediler. O zaman “pim cebimde! Ne yapacaksanz bana yapn” dedim. ki evladm ve eim zerinden tehdit edildim. Bunlar demokrasiyle badar eyler deildi.
GNDERDM VEKL ONLARA KATILDI
DYP’yi paralamak zere bizden ayrlanlarla derleme toplama partisi olarak isimlendirdiimiz Demokrat Trkiye Partisi (DTP) kuruldu. Milletvekillerimiz Anavatan Partisi’ne transfer edildi. Otel odalarnda milletvekili transferlerini yaadk. O kadar ki “Aman yapmasnlar” demesi iin yolladm milletvekili bile onlara katld. nk gidenin nne de bir dosya konuluyor, tehdit ediliyordu ya da bir menfaat teklif ediliyordu. Netice itibariyle milletin ounluk olarak yollad irade aznlk yapld, demokrasi katledildi. Demokrasi milletin iradesidir, eer milletin iradesi baka bir iradeye teslim edilebiliyorsa, ounluk aznlk yaplyorsa, ad demokrasi deil darbedir.
BG’yi ortaya karanlar cezalandrld
Bat alma Grubu’nu (BG) ilk ordudaki baz askerlerden duyduunu kaydeden iller, bunu hkmetin zmesini istediini ancak konuyu Demirel’in askeri kanada verdiini belirtti:
Ben babakanlm dnemimde terrle mcadelede baarlar elde ettiim iin asker iinde beni kendisine yakn grenler vard. Bat alma Grubu’nu ilk bu asker arkadalardan duydum. Ordu iinde bir alma grubu kurulduunu, birtakm askerlerin camilere, imam hatip okullarna ve yurtlara gnderildiini, burada fileme yaptklarn duydum. “Bu ok ciddi bir olay, demokrasiyle badamaz. Bu atlanacak bir ey deil, kant lazm. Bunu demokrasi sreci iinde halledelim. nce ileri Bakanl’na, sonra Babakan’a gtrelim” dedim. Emniyet istihbarattan arkadalarla da konutum, onlar da bunlar teyit etti. Sonra bu Onba Sarmsak adnda birinin eliyle ortaya karld. Ama bu aslnda bilinli bir harekatt.
DEMREL KONUYU ASKERE TAIDI
Olay ortaya ktktan sonra Erbakan’la bu konuyu istiare ettik. Erbakan’a “Bu ie hkmet el koymaldr. Cumhurbakan’na gtrmek doru olmaz” dedim. Cumhurbakan’nn bunu askeri kanata aktaracan biliyordum. Erbakan ise bizim atacamz bir admn toplumu bleceini belirterek konuyu Sayn Demirel’e gtrd. Ama Cumhurbakan tahmin ettiim gibi bunu askeri kanada verdi. Askeri kanat da bunu yapanlar aratrmak ve nlemek yerine bunu ortaya karanlar adeta cezalandrma sreci balatt. Netice itibariyle bu projeyi tasfiye ettik. Ama demokrasi tarihinin bir ayb olarak hala hatrlanmakta.
Bu sre bana unu telkin etti: Ordunun iinde iki grup vard. Bir grup buna karyd, bir grup da bunu yapanlard. Hatta seneler sonra kar grubun ban eken arkadalardan biri Romanya’da parkta ldrld. Bana hesaplama gibi geldi.
Yazn bakalm!
Tansu iller, 28 ubat 1997’deki MGK’da Demirel’in, brokratlarn seilmi siyasilere hakimiyet kurmasna msaade ettiini anlatt:
28 ubat 1997’de gerekleen Milli Gvenlik Kurulu toplants sadece szle deil, vcut diliyle idare edilen bir toplantyd. Erbakan’a kelimelerle olmasa, vcut hareketleriyle saygszlk yapld. Milletin setii deil, atanan kadronun hakimiyetiyle devam etti. Cumhurbakanmz da o brokratik grubun siyasilere kar klarna msaade etti. “Ne varsa burada konusunlar” eklinde bir yaklam sergiledi. Toplant sertleti ve daha sonra “Yazn bakalm”, “Yazlsn bakalm” eklinde sluba dnmeye balad. Ama biz “Yazn bakalm” dedikleri eyleri karara evirecek imzay atmadk.
KOMUTANLARI EMEKL EDELM
MGK’dan kp nceki darbe srelerini yaam tecrbeli arkadalarm topladm. Ne yapacamz tarttk. Btn Kuvvet Komutanlarn ve Jandarma Genel Komutan’n derhal emekli etmemiz gerektii kararn aldk. Bunu Sayn Erbakan’a teklif ettim. Ancak Erbakan uzlaarak bu iin iinden kmamz gerektii grndeydi. Erbakan, “Cumhurbakan bunu imzalamaz” dedi, haklyd. “Seime gidelim” dedim. “Bu Meclis’ten seim karar kmaz” dedi. “kmasn, millet grr” dedim. Nitekim bir sonu alamadk.
O MGK’da FET de konuuldu
O MGK’da FET’nn ayrca ele alndn aktaran iller, kurulun tehlikenin farknda olmalarna ramen koalisyonla uramay tercih ettiini bildirdi:
FET, hibir zaman Refah Partisi, Selamet Partisi izgisinde olan muhafazakar izgideki partilere yaknlk gstermedi. Daha ok merkez saa ve ilgintir Ecevit’e yaknlk gsterdi. Ben bunu yaayarak grdm. FET hi Erbakan’la birlikte yrmedi. Hatta 28 ubat’a gelinen srete korku oluturmay hedefleyen alg operasyonlarnn yapclarndan biri de FET oldu. O gnk manetlere bakarsanz, REFAHYOL’u hedef gsterdiklerini grrsnz.
O MGK’da FET ayr olarak ele alnd. Bunun bir tehdit olaca sylendi. Cemaatler iinde FET’nn en fazla glenen, siyasileen, eitim kurumlaryla tm dnyada yaylmaya alan, Trkiye’ye sknt verecek bir yap olduunun farkndayd MGK. Ama btn bunlara ramen MGK’dakiler, FET’den ok bizim koalisyonumuza karydlar.
Yusuf zdemir
