Seher Alp Geldiimiz noktada ek gsterge konusunda memurlar ve dier kamu grevlileri arasnda byk bir beklenti bulunmaktadr. Bir tarafta ek gstergeden yararlanamayan Yardmc Hizmetler Snf personeli ek gsterge hakk isterken, dier tarafta ille de 3600 isteyen ok geni bir kesim bulunmakta. 3600 ve zeri ek gstergeli personel de bu durumdan yararlanp ek gstergelerini artrma peinde.
Cumhurbakanmz 2018 ylnda seim beyannamesini aklad toplantda yapt konumada; retmen, polis, din grevlisi, hemire ve dier idarecilerin ek gstergelerinin 3600’e karldn aklamasyla birlikte yaklak 4 yldr memurlarn nur topu gibi bir ek gsterge gndemi ortaya kt. retmenler iin verilen sz 7354 sayl Kanunla Ocak 2023 tarihinden geeli olacak ekilde yerine geldi. 6. Dnem Toplu Szleme ile ek gsterge almalarnn 2022 ylnda sonulandrlaca taahht edildi ve ilk toplant 16 ubatta gerekletirildi.
imdi seim vaadinde ad geen memurlar dahil ek gstergeden yararlanan veya yararlanabilecek durumda olan tm kamu grevlileri neredeyse ek gstergeyle yatp kalkyor.
Nedir bu ek gsterge ve ilk ortaya kndan bugne nasl bir evrim geirmitir?
Ksaca ek gsterge memur aylk unsurlarndan biri olup, grevdeyken alnan aylktan ziyade emekli aylna etkisi ynyle nemi byktr. Bugn Yardmc Hizmetler Snf dndaki tm memurlar belirli derecelere ykseldiinde bir ekilde ek gstergeden yararlanabilmektedir. Ek gstergeler unvan, hizmet snf ve dereceler baznda belirlenmi olup, haliyle hiyerarideki yer ykseldike ek gsterge de artmaktadr. Devlet memurlarnn yararlanaca ek gstergeler 657 sayl Kanuna ekli I ve II sayl cetvellerde yer almaktadr. Bu cetvellerde en yksek ek gsterge rakam 8000 olarak belirlenmitir.
Peki ek gsterge ilk kez ne zaman ortaya kt ve nasl bir evrim geirdi?
657 sayl Kanunun ilk halinde ek gsterge yoktu. Kanunun 43. maddesinde aylklarn belirlenmesinde her derece ve kademe iin en dk 70, en yksek 1000 olmak zere tespit edilecek gsterge rakamlarnn kullanlmas ngrlm, bu gsterge rakamlarnn her snf iin farkl belirlenmesine imkan salanmt. Aylk tutarnn belirlenmesi iin bu gsterge rakamlarn katsay ile arpmak yeterliydi. Gnmzde ise tm snflar kapsayacak ekilde en dk 500 en yksek 1500 olarak belirlenen gsterge tablosu uygulanmaktadr.
23 Temmuz 1965 tarihinde Resmi Gazetede yaymlanan 657 sayl Kanunun mali hkmleri byk lde ancak 1970 ylnda 1327 sayl Kanunun yaymlanmasyla yrrle girebilmitir.
Ek gsterge ilk olarak 1327 sayl Kanunla yrrle konulmutur. Dzenleme ile Genel dare Hizmetleri Snfnda 1, 2, 3 ve 4. derecelerdeki memurlarn gsterge rakamlarna ynetim sorumluluu ve Devlet iin tadklar nem dikkate alnarak 50, 100, 150 ve 200 rakamlarnn eklenmesi ngrlmtr. lk defa yrrle konulan ek gstergeler ile en yksek Devlet memuru iin 200 ek gsterge belirlenmitir. O tarihlerde 1, 2, 3 ve 4. dereceli kadrolarn ok kstl bir unvan iin sz konusu olduunu ve yneticileri kapsadn belirtmekte fayda var.
1975 ylnda 1897 sayl Kanunla yaplan deiiklik ile 50, 100, 150 ve 200 ek gstergeden Genel dare Hizmetleri Snfyla birlikte Milli stihbarat Hizmetleri Snfna dahil ilk 4 derecedeki memurlarn da yararlanmas salanmtr.
1979 ylnda yrrle konulan 2183 sayl Kanunla ek gstergeden yararlanacak personel arasna Emniyet Hizmetleri Snfna dahil 1 ila 4. derecedeki baz emniyet mdrleri dahil edilmi; 50, 100, 150 ve 200 olan ek gsterge rakamlarnn uygulanmasna devam edilecei belirtilmi ilave olarak Maliye Bakanl ve Devlet Personel Bakanlnn gr zerine Bakanlar Kurulunca baz unvanlar iin 300, 400 ve 500 ek gsterge zerinden aylk denmesine imkan salanmtr. Ayrca; Cumhurbakanl Genel Sekreteri, Babakanlk ve Bakanlklar mstearlar ve Dileri Bakanl Genel Sekreteri iin 600 ek gsterge rakam belirlenmitir. 2183 sayl Kanunla ayrca Mlki dare Amirlii Hizmetleri Snfna dahil memurlara da ek gsterge getirilmi, bu snfta en dk ek gsterge 150, en yksek ek gsterge ise 600 olarak belirlenmitir.
1982 ylnda kabul edilen 2595 sayl Kanunla ilk kez 43. maddeye “Ek Gstergeler” balkl (B) fkras eklenmi, ek gstergeden yararlanacak hizmet snflar arasna Teknik Hizmetler Snf, Salk Hizmetleri Snf, Eitim retim Hizmetleri Snf, Avukatlk Hizmetleri Snf ve Din Hizmetleri Snf dahil edilmi ayrca kariyer meslekler iin de ek gsterge uygulamas balamtr.
En dk ve en yksek ek gstergeler;
– Genel dare Hizmetleri Snf iin Kadro Kanununda belirlenen rakamlar,
– Teknik Hizmetler Snfnda 50 ila 400,
– Salk Hizmetleri Snfnda 50 ila 500,
– Eitim ve retim Hizmetleri Snfnda 100 ila 400,
– Avukatlk Hizmetleri Snfnda 100 ila 400,
– Din Hizmetler Snfnda 50 ila 200,
– Emniyet Hizmetleri Snfnda 100 ila 600,
– Mlki dare Amirlii Hizmetleri Snfnda 150 ila 600,
– Milli stihbarat Hizmetleri Snfndakiler iin bu maddedeki emsallerini gememek zere Babakan tarafndan belirlenecek rakamlar,
– Kariyer meslekler iin 100 ila 400
olmak zere dereceler esas alnarak belirlenmitir. Grlecei zere 2595 sayl Kanunla Yardmc Hizmetler Snf hari tm hizmet snflar iin ek gsterge uygulamasna geilmitir. Yardmc Hizmetler Snfna dahil memurlarn gnmzde de ek gstergesi bulunmamaktadr.
2595 sayl Kanunun kabulnden on ay getikten sonra ayn yl iinde 2771 sayl Kanunla 43. maddenin ek gstergeleri dzenleyen (B) fkras yeniden dzenlenmitir. Dzenleme ile ek gstergeden yararlanacak unvanlarn kapsam geniletilmi, GH snfna dahil olup Kadro Kanununda ek gstergesi bulunmayan ilk 4 derecedeki memurlar iin derecelerine gre 50, 100, 150, 200 ek gsterge getirilmitir.
1984 ylnda kabul edilen 241 sayl KHK ile 657 sayl Kanunun ek gstergeleri belirleyen 43/B maddesi yeniden dzenlenmi, GH, Emniyet Hizmetleri, Mlki dare Amirlii Hizmetleri snflarna dahil memurlarn ek gstergeleri artrlmtr. Bu kapsamda en yksek Devlet memuru olan Babakanlk mstearnn ek gstergesi 1100’e, Mstear, Diyanet leri Bakan, Devlet Personel Bakan, Emniyet Genel Mdr ve Vali ek gstergesi 800’e ykseltilmitir.
Yine 1984 ylnda 243 sayl KHK ile GH ve Emniyet Hizmetleri Snf ile kariyer meslek mensuplarnn ek gstergelerinde dzenleme yaplm, yeni unvanlar eklenmi, kariyer mesleklerde en yksek ek gsterge 400’den 500’e ykseltilmitir. Her yeni dzenleme ile ek gstergeden yararlanacak memurlar arasna yeni unvanlar eklenmitir.
1989 ylnda kabul edilen 375 sayl KHK ile ek gstergesi olan tm memurlarn ek gstergelerinde genel bir art yaplm, Babakanlk mstear ek gstergesi 4000’e ykseltilmitir.
1990 ylnda yrrle konulan 418 sayl KHK ek gsterge sisteminde bir kilometre ta olmutur. Bu tarihe kadar hangi memurun hangi ek gstergeden yararlanaca 657 sayl Kanunun 43/B maddesinde dzenlenmiken ilk kez 418 sayl KHK ile bugn de uygulanan I ve II sayl ek gsterge cetvelleri 657 sayl Kanuna eklenmitir. 1991, 1992, 1993, 1994 ve 1995 yllarnda uygulanacak ek gstergeler her yl iin artlar ngrlerek kademeli bir ekilde belirlenmi bu gnk ek gsterge sisteminin temelleri atlmtr. Gnmzde uygulanan ek gstergeler byk lde 418 sayl KHK ile belirlenen rakamlardr.
418 sayl KHK’nin Anayasa Mahkemesince 1992 ylnda iptal edilmesiyle birlikte ek gsterge cetvelleri bu defa 1994 ylnda 527 sayl KHK ile yeniden yrrle konulmutur. Halihazrda yrrlkte bulunan 657 sayl Kanuna ekli I ve II sayl ek gsterge cetvelleri 527 sayl KHK ile yeniden eklenen cetveller olup, unvan baznda yaplan deiiklikler ile halen uygulanmaktadr.
Geldiimiz noktada ek gsterge konusunda memurlar ve dier kamu grevlileri arasnda byk bir beklenti bulunmaktadr. Bir tarafta ek gstergeden yararlanamayan Yardmc Hizmetler Snf personeli ek gsterge hakk isterken, dier tarafta ille de 3600 isteyen ok geni bir kesim bulunmakta. 3600 ve zeri ek gstergeli personel de bu durumdan yararlanp ek gstergelerini artrma peinde.
Sre sonunda memnun olanlar olaca gibi kanlmaz olarak ksknler de ortaya kacaktr.
Herkesi tatmin edecek bir sonu kacak m biz de merakla bekliyoruz. Bu srete ii gerekten zor olan Memur Sen ve alma ve Sosyal Gvenlik Bakanmza kolaylk diliyoruz.
