Pınar Saraçoğlu
Farabi’ye göre devlet anlayışının temel koşullarından biri “seçme özgürlüğü” idi. Mutlak monarşiye karşı muhalefet etti. Hükümdarları, şura/ divan aracılığıyla seçmek önemli doktrini idi. İlk halifelik seçilmiş bir hükümdarın eşitlikçi adalet ilkelerini korurken, daha sonraki dönemlerde bu seçme özelliği yok edildi; ve “askeri diktatörlüğe” neden oldu. Farabi’ye göre erdemli toplum, hakikat bilgisi temelinde kurulmuş akıl devleti ya da bilgi toplumu idi. Erdemli toplum ise ancak aklı rehber edinen -seçilmiş- kanuna tabi seçilenler/ yönetim biçimiyle ortaya çıkardı…Farabi, yönetim anlayışını böyle ifade etti. Bin yıl sonra… “Cumhuriyetçi” Osmanlı aydınının ömrü, “İslam ile Cumhuriyet’in birbirine karşıt olmadığını” anlatmakla geçti!
