Seher Alp Dantay, cami grevlilerine seviye tespit snav getirilmesine hukuka uygun buldu
Diyanet leri Bakanl Snav Ynetmeliinin 5. maddesinde dzenleme yaplm; grev veya grev yerlerini deitirmek iin alan snavlara katlmak isteyen cami grevlileri, kariyer unvanlar iin yaplacak snavlara katlmak isteyen personel ile yurt d, hac ve umre hizmetlerinde grevlendirilmek iin Bakanlka yaplacak snavlara katlacaklarn, Mesleki Bilgiler Seviye Tespit Snavna (MBSTS) girmeleri ve Bakanlka belirlenen puan almalar arttr, hkm getirilmiti.
Yetkili sendika tarafndan dzeleme Dantay’a tanm ve Dantay kinci Dairesince dzenleme aadaki gerekelerle hukuka uygun bulunmutu:
MBSTS n seim niteliinde olmak zere, grevlilerin bilgi seviyelerini lmek ve mesleki bakmdan greve en iyi ekilde hazr bulunmalarn salamak amacyla getirilmitir.
Kariyer unvanlar iin yaplacak snavlara katlacaklar ynnden mesleki bakmdan greve en iyi ekilde hazr olmalar ve hizmet kalitesinin artrlmas amacn tad, kamu hizmetinde etkinliin ve verimliliin artrlmas amacyla kariyer ve liyakat ilkeleri gzetilerek getirildii anlalan dava konusu dzenlemede, kamu yarar ve hizmet gerekleri ile mevzuata ve hukuka aykrlk yoktur.
DDK bu karar onamtr.
Karara itiraz eden yelerin ekinceleri dikkate alnmal
DDK’nn onama kararnda yenin kar oy erhi dikkat ekmektedir.
ki ye; mevcut dzenlemeye ilikin Dantayda dava devam ederken idarelerin yeniden ynetmelik deiiklii yapmasn eletirmitir. “Hukuka uygunluk denetimi yaplmadan verilecek karar, idarenin bu ekilde yeni ynetmelik kurallar oluturarak yarg denetimine tabi tutulmasndan muaf klnmas sonucunu douracaktr.”
nc ye ise, “sz konusu dzenlemede, yaplacak snava ilikin sorularn hangi konulardan oluaca, baar puannn ka puan olarak kabul edilecei, grev veya grev yerini deitirmek isteyen personel ile kariyer unvanlar iin yaplacak snavlara katlmak isteyen personel ve hac ve umre hizmetlerinde grevlendirilecek personel iin sz konusu snavdan ka puan alnmas gerektii gibi hususlara ilikin olarak objektif kriterlere yer verilmedii” eletirisi yapmtr.
T.C.
DANITAY
DAR DAVA DARELER KURULU
ESAS NO: 2019/2237
KARAR NO: 2021/695
KARAR TARH: 05.04.2021
TEMYZ EDEN (DAVACI) : … Sendikas
VEKL : Av. …
KARI TARAF (DAVALILAR) : 1- …
2- … Bakanl
VEKL : …
STEMN KONUSU:
Dantay kinci Dairesinin 20/02/2019 tarih ve E:2016/10070, K:2019/698 sayl kararnn temyizen incelenerek bozulmas istenilmektedir.
YARGILAMA SREC:
Dava konusu istem:
26/10/2011 tarih ve ve 28096 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan Diyanet leri Bakanl Snav Ynetmelii’nin; 5. maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin, 9. maddesinin ikinci fkrasnn iptali istenilmitir.
Daire kararnn zeti:
Dantay kinci Dairesinin 20/02/2019 tarih ve E:2016/10070, K:2019/698 sayl kararyla;
Trkiye Cumhuriyeti Anayasas’nn 124.; 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu’nun 3., 41.; 633 sayl Diyanet leri Bakanlnn Kurulu ve Grevleri Hakknda Kanun’un ilem tarihindeki haliyle 9., 10., 12.; 05/04/2015 tarih ve 29327 sayl Resmi Gazete’de yaymlanarak yrrle giren Diyanet leri Bakanl Atama ve Yer Deitirme Ynetmelii’nin 34., 23/12/2011 tarih ve 28151 sayl Resmi Gazete’de yaymlanarak yrrle giren Vaizlik, Kur’an Kursu reticilii, mam-Hatiplik ve Mezzin-Kayymlk Kadrolarna Atama ve Bu Kadrolarn Kariyer Basamaklarnda Ykselme Ynetmelii’nin 5., 19/02/2013 tarih ve 28564 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan Hac ve Umre Seyahatleri ile lgili lerin Diyanet leri Bakanlnca Yrtlmesine Dair Ynetmeliin 8. madde dzenlemelerine yer verildikten sonra,
Ynetmeliin 9. maddesinin ikinci fkras ynnden;
Dava konusu Ynetmeliin 9. maddesinin, 08/02/2014 tarih ve 28907 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan Ynetmeliin 8. maddesi ile bal ile birlikte deitirilip yeniden dzenlenmi olmas; ayn maddenin ikinci fkrasnn ise bilahare 18/06/2014 tarih ve 29034 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan Ynetmeliin 5. maddesi ile deitirilmi olmas ve herhangi bir uygulama ileminin de dava konusu edilmemi olmas nedeniyle davann konusuz kald,
Bu itibarla, davacnn iptalini talep ettii sz konusu dzenleme yrrlkte bulunmadndan, bu dzenlemenin iptaline ilikin istem hakknda karar verilmesine yer bulunmad,
Ynetmeliin 5. maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi ynnden;
Daval idarenin, ilgili mevzuatla kendisine verilmi olan grev ve yetkilerini, istenilen ama ve seviyede yerine getirebilmek amacyla, rgtsel yaps ierisinde grev veya grev yerlerini deitirecei, bu yap ierisinde kariyer basamaklarnda ykseltecei personelini ve yurt d, hac ve umre hizmetlerinde grevlendirecekleri sistematik bir yap (dzen) ierisinde, hukukun genel ilkeleri ierisinde kalmak suretiyle belirleyebilecei ve bu konuda gerekli dzenlemeleri de gerekletirebilecei,
Kamu hizmetinin yrtlmesinde belirleyici olan personel unsurunun, nesnel bir ekilde kariyer ve liyakat ilkelerine uygun olarak belirlenmesi ve meslek iinde ilerleme ve ykselmede ehliyet ve baarnn esas alnmasnn gerektii,
Dava konusu dzenleme ile idarenin bu ilke dorultusunda hareket ederek, eitimli kiilerin bilgi ve deneyimlerinin kuruma ve kamu hizmetine aktarlmasn salamaya ynelik olarak, grev veya grev yerlerini deitirmek iin alan snavlara katlmak isteyen cami grevlileri, kariyer unvanlar iin yaplacak snavlara katlmak isteyen personel ile yurt d, hac ve umre hizmetlerinde grevlendirilmek iin Bakanlka yaplacak snavlara katlacaklar iin n seim niteliinde olmak zere, grevlilerin bilgi seviyelerini lmek ve mesleki bakmdan greve en iyi ekilde hazr bulunmalarn salamak amacyla Mesleki Bilgiler Seviye Tesbit Snav (MBSTS) yaplmas ve bu snavda, yukarda belirtilen dava d Ynetmeliklere de kout Bakanlka belirlenen puan alma artnn getirildii,
Bu durumda, merkezi bir sistem ierisinde gerekletirilecek Mesleki Bilgiler Seviye Tesbit Snav (MBSTS) sonucunda alnacak puann; personelin seiminde objektif bir kriter olarak belirlendii, kariyer unvanlar iin yaplacak snavlara katlacaklar ynnden mesleki bakmdan greve en iyi ekilde hazr olmalar ve hizmet kalitesinin artrlmas amacn tad, kamu hizmetinde etkinliin ve verimliliin artrlmas amacyla kariyer ve liyakat ilkeleri gzetilerek getirildii anlalan dava konusu dzenlemede, kamu yarar ve hizmet gerekleri ile mevzuata ve hukuka aykrlk bulunmad,
te yandan; davac Sendika tarafndan, bu ynetmelik hkm ile e ve salk mazereti nedeniyle yer deitirme talebinde bulunacak personelin snav ykmllne tabi tutulmasnn hukuka aykr olduunun iddia edildii; Diyanet leri Bakanl Atama ve Yer Deitirme Ynetmelii’nin 35. maddesinin birinci fkrasnda, “Cami grevlilerinin mazeret, sre ve karlkl yer deitirme talepleri dnda kalan istee bal atanmalar Diyanet leri Bakanl Snav Ynetmelii hkmlerine gre yaplr.” hkmnn yer ald, bu nedenle mazeret sebebiyle yer deiiklii sebeplerinin varl halinde yaplacak atamalarn snav artndan bak olduu grldnden bu iddiaya itibar edilmedii gerekesiyle,
Ynetmeliin; 9. maddesinin ikinci fkrasnn iptali istemi hakknda karar verilmesine yer olmadna, 5. maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin iptali istemi ynnden davann reddine karar verilmitir.
TEMYZ EDENN DDALARI:
Davac tarafndan, Ynetmeliin 5. maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi ile getirilen Mesleki Bilgiler Seviye Tespit Snavna (MBSTS) ilkokul mezunu hafz ile doktora yapm din grevlisinin de girecei, bu durumun eitlik ilkesine aykr olaca ve hacca hep ayn kiilerin gitmesinin salanaca, 657 sayl Devlet Memurlar Kanunu’nun atamaya ilikin 72., 73., 74. ve 76. maddelerinde snava ilikin bir dzenleme olmad halde Ynetmelikle byle bir snrlama getirilmesinin hukuka aykr olduu; 9. maddesinin ikinci fkras bakmndan, Daire kararnda dzenlemenin yrrlkte bulunmamas nedeniyle karar verilmesine yer olmadna karar verilmi ise de, sz konusu maddede belirtilen snavn il mftl snav kurulunca yaplaca hkmnn geerliliini koruduundan karar verilmesine yer olmad yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmad ileri srlmektedir.
KARI TARAFIN SAVUNMALARI:
Daval idarelerden Diyanet leri Bakanl tarafndan, Dantay kinci Dairesince verilen kararn usul ve hukuka uygun bulunduu ve temyiz dilekesinde ne srlen nedenlerin, kararn bozulmasn gerektirecek nitelikte olmad belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektii savunulmaktadr.
Daval idarelerden Cumhurbakanl tarafndan, savunma verilmemitir.
DANITAY TETKK HAKMNN DNCES:
Temyiz isteminin reddi ile Daire kararnn onanmas gerektii dnlmektedir.
TRK MLLET ADINA
Karar veren Dantay dari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hakiminin aklamalar dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gerei grld:
HUKUK DEERLENDRME:
Dantay dava dairelerinin nihai kararlarnn temyizen incelenerek bozulmas, 2577 sayl dari Yarglama Usul Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan;
“a) Grev ve yetki dnda bir ie baklm olmas,
b) Hukuka aykr karar verilmesi,
c)Usul hkmlerinin uygulanmasnda karar etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunmas” sebeplerinden birinin varl halinde mmkndr.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekesinde ileri srlen iddialar kararn bozulmasn gerektirecek nitelikte grlmemitir.
KARAR SONUCU:
Aklanan nedenlerle;
1. Davacnn temyiz isteminin reddine,
2.Dava hakknda ksmen karar verilmesine yer olmadna, ksmen davann reddine ilikin Dantay kinci Dairesinin temyize konu 20/02/2019 tarih ve E:2016/10070, K:2019/698 sayl kararnn ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 05/04/2021 tarihinde oyokluu ile karar verildi.
KARI OY
X- Dava, 26/10/2011 tarih ve ve 28096 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan Diyanet leri Bakanl Snav Ynetmelii’nin; 5. maddesinin birinci fkrasnn (b) bendinin, 9. maddesinin ikinci fkrasnn istemiyle almtr.
Dava konusu Ynetmeliin 9. maddesi, 08/02/2014 tarih ve 28907 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan Ynetmeliin 8. maddesi ile bal ile birlikte deitirilip yeniden dzenlenmi; ayn maddenin 2. fkras ise bilahare 18/06/2014 tarih ve 29034 sayl Resmi Gazete’de yaymlanan Ynetmeliin 5. maddesi ile deitirilmitir.
Dzenleyici ilem niteliindeki Ynetmelik kurallar davac tarafa menfaatleri ihlal edildii n iddiasyla dava konusu yaplm ve hukuka aykr olduu da belirtilerek iptali istenilmi olup, Dantay Dairesinde bu Ynetmelik yarglamaya tabi tutulup incelenmekte iken, daval idarece “Yeni Ynetmelik / Ynetmelik Deiiklii” karlmak suretiyle mevcut dava konusu Ynetmelik kurallar yrrlkten kaldrlmtr.
Eski ynetmelik yargsal incelenme aamasnda iken daval idarenin yeni ynetmelik karma konusunda yetkisi bulunduu tartmasz olmakla birlikte, bu durum, idari yarg yerinin yargsal incelemesinde bulunan ynetmelik kurallar hakknda, hukuka uygun olup olmadklar ynnden bir deerlendirme yaplp sonuca varlmasna hukuken engel tekil etmemektedir.
Hukuka uygunluk denetimi yaplmadan verilecek karar, idarenin bu ekilde yeni ynetmelik kurallar oluturarak yarg denetimine tabi tutulmasndan muaf klnmas sonucunu douracaktr.
Bu nedenle, idari yarg yerinin yargsal incelemeyi tamamlayp dava konusu Ynetmelik kurallarnn hukuka uygunluunu veya hukuka aykrln tespit edip gr ve gerekesini aklamas gerekmektedir.
Aksi takdirde, idari yarg yerinin etkililii ve ilevsellii ortadan kalkm olacak, yargsal denetime tabi tutulmayan Ynetmelik kurallar hukuk aleminde sonu dourmaya ve retmeye devam edecektir.
Bu durumda; idari yarglama usul gereklerinden olan, idarece iptal edilen veya yrrlkten kaldrlan ilem hakknda idari yarg yerince iptal karar verilemeyecei ngrs dikkate alnarak iptal karar verilemez ise de, ynetmelik kurallarnn hukuka uygun olup olmadklarnn tespit edilmesine bir engel bulunmadndan, idari yarg yerinin ilevsellii ve ayn zamanda taraf iddialarnn karlanmas bakmndan hukukilik denetimi yaplmas bir zorunluluk olarak deerlendirilmektedir.
Btn bunlar dikkate alnarak, dava konusu Ynetmelik kurallarnn hukuka aykrl veya uygunluu konusunda tespit yaplp bu konuda gereke yazldktan sonra, yeni Ynetmelik deiiklikleri ile dava konusu Ynetmelik kurallar yrrlkten kaldrld iin karar verilmesine yer olmadna dair kararn yerinde olduunun aklanmas gerektii gr ile karara katlmyoruz.
KARI OY
XX- 2577 sayl dari Yarglama Usul Kanunu’nun 2. maddesinin 1/a fkrasnda; iptal davalar, idari ilemler hakknda yetki, ekil, sebep, konu ve maksat ynlerinden biri ile hukuka aykr olduklarndan dolay iptalleri iin menfaatleri ihlal edilenler tarafndan alan davalar olarak tanmlanmtr.
ptal davasnn gerek anlan maddede, gerekse itihat ve doktrinde belirlenen hukuki nitelikleri gz nne alndnda; idare hukuku alannda tek tarafl irade aklamasyla kesin ve yrtlmesi zorunlu nitelikte tesis edilen idari ilemlerin, ancak bu idari ilemle meru, kiisel ve gncel bir menfaat ilgisi kurabilenler tarafndan iptal davasna konu edileceinin kabul zorunlu bulunmaktadr.
ptal davasnn amac, hukuka aykr idari ilemin uygulamadan kaldrlmas, geersiz klnmas ve ilemin hukuksal geerliliine son verilmesidir. Burada salanmak istenen, hukuk dzeninde hukuka aykr ilemlerin bulunmamasn salayarak, hukuk devletinin korunmasdr. dare Hukuku ilkelerine gre, iptal kararlar, iptali istenilen ilemi, tesis edildii tarih itibaryla ortadan kaldrarak, ilemin tesisinden nceki hukuki durumun geri gelmesini salar.
Bir idari ilemin hukuki irdelemesi yapldnda, tespit edilen duruma gre dava konusu ilemin iptali ya da davann reddi yolunda hkm kurulmas gerekmektedir. Hukuka uygunluk denetimi yaplan ilem ynnden “karar verilmesine yer olmadna” hkmedilmesi, usulde yeri olmayan bir uygulama olup, iin esasnn incelenmesinin sonucu olarak esas hakknda bir hkm kurulmas zorunlu bulunmaktadr.
Bir ynetmelik kuralna dava aldktan sonra, idarenin yeni ynetmelik karma konusunda yetkisi bulunduu ak olmakla birlikte, bu durum, idari yarg yerinin yargsal incelemesinde bulunan ynetmelik kural hakknda, hukuka uygun olup olmad ynnden bir deerlendirme yaplp sonuca varlmasna hukuken engel deildir. Aksi halde, idare bu ekilde yeni ynetmelik yrrle koyarak, mevcut ynetmeliin yarg denetimine tabi tutulmasndan muaf klnmasna neden olacaktr. Ayrca, davaclar eklen deitirilen her dzenlemeye kar dava amak zorunda braklarak, hak arama zgrlnn kullanlmas da zorlatrlacaktr.
Bu durumda, davac tarafndan hukuka aykr olduu ileri srlen dzenlemelerin hukuki irdelemesi yaplarak Dairece iin esas hakknda, “ret” ya da “iptal” hkm kurulmas gerekirken, karar verilmesine yer olmadna hkmedilmesinde hukuki isabet bulunmad sonucuna varlmtr.
Aklanan nedenlerle, davacnn temyiz isteminin kabul edilerek, Dantay kinci Dairesinin 20/02/2019 tarih ve E:2016/10070, K:2019/698 sayl kararnn, karar verilmesine yer olmadna ilikin ksmnn bozulmas gerektii oyuyla, ounluk kararnn bu ksmna katlmyorum.
KARI OY
XXX- Dava konusu Ynetmeliin 5. maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi ynnden;
Bu dzenleme ile grev veya grev yerlerini deitirmek iin alan snavlara katlmak isteyen cami grevlilerinin, kariyer unvanlar iin yaplacak snavlara katlmak isteyen personel ile yurt d, hac ve umre hizmetlerinde grevlendirilmek iin Bakanlka yaplacak snavlara katlacaklarn, Mesleki Bilgiler Seviye Tespit Snavna (MBSTS) girmeleri ve Bakanlka belirlenen puan almalar art olduu ynnde kural getirilmi ise de, sz konusu dzenlemede, yaplacak snava ilikin sorularn hangi konulardan oluaca, baar puannn ka puan olarak kabul edilecei, grev veya grev yerini deitirmek isteyen personel ile kariyer unvanlar iin yaplacak snavlara katlmak isteyen personel ve hac ve umre hizmetlerinde grevlendirilecek personel iin sz konusu snavdan ka puan alnmas gerektii gibi hususlara ilikin olarak objektif kriterlere yer verilmedii anlalmaktadr.
Bu nedenle, dava konusu dzenleme ynnden davann reddine ilikin Daire kararnda hukuki isabet bulunmad gryle kararn, Ynetmeliin 5. maddesinin birinci fkrasnn (b) bendi ynnden bozulmas gerektii gryle karara katlmyorum.
